یکی از مشکلات نسبتا شایعی که میتواند سلامت چشم را تحت تاثیر قرار دهد، انسداد مجرای اشکی است. این عارضه زمانی رخ میدهد که مجاری اشکی که وظیفه تخلیه اشک از چشم را به عهده دارند، مسدود میشوند. انسداد مجرای اشکی میتواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله علل مادرزادی، عفونتها، تومورها، ضربهها و جراحیهای قبلی.
در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص و درمان انسداد مجرای اشکی میپردازیم و همچنین تعدادی از بهترین چشم پزشکان ایران را برای درمان این عارضه معرفی میکنیم.
علل انسداد مجرای اشکی
انسداد مجرای اشکی میتواند علل مختلفی داشته باشد که به طور کلی به دو دسته مادرزادی و اکتسابی تقسیم میشوند:
علل مادرزادی:
- نقص در مجاری اشکی
- وجود پرده یا غشاء در مجرای اشکی
- تنگی مجرای اشکی
علل اکتسابی:
- عفونتها: عفونتهای چشم، بینی و سینوس میتوانند به مجاری اشکی سرایت کرده و باعث انسداد آنها شوند.
- تومورها: تومورهای پلک، چشم و حفره بینی میتوانند مجاری اشکی را مسدود کنند.
- ضربهها: ضربه به چشم و صورت میتواند به مجاری اشکی آسیب برساند و باعث انسداد آنها شود.
- جراحیهای قبلی: جراحیهای پلک، چشم و بینی میتوانند به مجاری اشکی آسیب برساند و باعث انسداد آنها شود.
- بیماریهای سیستمیک: بیماریهایی مانند سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید و بیماریهای التهابی روده میتوانند به مجاری اشکی آسیب برساند و باعث انسداد آنها شود.
- در برخی موارد، انسداد مجرای اشکی بدون هیچ علت مشخصی رخ میدهد که به آن انسداد مجرای اشکی ایدیوپاتیک میگویند.
- انسداد مجرای اشکی در نوزادان شایعتر است. حدود 20 درصد از نوزادان در بدو تولد با انسداد مجرای اشکی به دنیا میآیند که در بیشتر موارد به طور خود به خود در طی چند ماه اول زندگی برطرف میشود.
علائم و نشانههای انسداد مجرای اشکی
علائم و نشانههای انسداد مجرای اشکی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ریزش اشک مداوم که این علامت شایعترین علامت انسداد مجرای اشکی است. به دلیل عدم تخلیه مناسب اشک از چشم، اشک به طور مداوم از چشم سرازیر میشود.
- انسداد مجرای اشکی میتواند باعث التهاب و قرمزی چشم شود.
- انسداد مجرای اشکی میتواند چشم را مستعد عفونتهای مکرر کند.
- در صورت عفونت چشم، ممکن است ترشحات چرکی از چشم خارج شود.
- انسداد مجرای اشکی میتواند باعث احساس سوزش و خارش در چشم شود.
- در برخی موارد، انسداد مجرای اشکی میتواند باعث درد در ناحیه چشم شود.
- در موارد شدید انسداد مجرای اشکی، ممکن است تاری دید ایجاد شود.
شدت علائم انسداد مجرای اشکی میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در برخی افراد، علائم خفیف و جزئی هستند، در حالی که در برخی دیگر، علائم شدید و آزاردهنده هستند.
در صورت مشاهده هر یک از علائم و نشانههای انسداد مجرای اشکی، به خصوص در نوزادان، باید به چشم پزشک مراجعه کرد.
روشهای تشخیص انسداد مجرای اشکی
تشخیص انسداد مجرای اشکی توسط متخصص چشم و با استفاده از روشهای مختلفی انجام میشود:
- معاینه چشم: متخصص چشم با معاینه دقیق چشم میتواند علائم انسداد مجرای اشکی مانند قرمزی، التهاب، عفونت و ترشحات چرکی را مشاهده کند.
تستهای تشخیصی:
- تست شستشوی مجرای اشکی: در این تست، متخصص چشم با استفاده از محلول نمکی، مجرای اشکی را شستشو میدهد و سرعت تخلیه اشک را بررسی میکند.
- سونوگرافی: سونوگرافی میتواند برای بررسی انسداد مجرای اشکی و همچنین وجود تومور یا سایر ناهنجاریها در مجرای اشکی استفاده شود.
- سی تی اسکن وام آر آی: در موارد پیچیده، ممکن است از سی تی اسکن یاام آر آی برای بررسی دقیقتر مجرای اشکی استفاده شود.
- انتخاب روش تشخیصی مناسب به سن بیمار، شدت علائم و سایر عوامل بستگی دارد.